🇵🇱
🚶 Wirtualna wędrówka: Zejście z Krzesanicy przez Ciemniak do Doliny Kościeliskiej, Polska
🏞️ Trasa: Krzesanica (2122 m n.p.m.; 49.231655, 19.909496) – Mułowa Przełęcz (2067 m n.p.m.; 49.230937, 19.905792) – Ciemniak (2096 m n.p.m.; 49.230995, 19.903375) – Twarda Kopa (2026 m n.p.m.; 49.248643, 19.886681) – Chuda Przełączka (1851 m n.p.m.; 49.238033, 19.895609) – Kazalnica (1725 m n.p.m.; 49.229585, 19.893217) – Tomanowy Potok (1476 m n.p.m.; 49.221620, 19.895882) – Dolina Kościeliska / Tomanowa Dolina (1116 m n.p.m.; 49.229726, 19.859817) – Cudakowa Polana (952 m n.p.m.; 49.264078, 19.870037) – Kościelisko, Kiry (927 m n.p.m.; 49.275497, 19.868810)
🆔 Oznaczenie: czerwony szlak, zielony szlak
📏 Długość: około 12,6 km
⏲️ Czas przejścia: około 4:00 h
↗️ Suma podejść: 154 m
↘️ Suma zejść: 1333 m
00:00:22 Krzesanica
00:17:46 Przełęcz Mułowa
00:23:09 Ciemniak
00:40:23 Twarda Kopa
00:57:30 Chuda Przełączka
01:29:57 Kazalnica
02:04:32 Tomanowy Potok
02:04:50 Wyżnia Polana Tomanowa
02:18:09 Niżnia Polana Tomanowa
02:33:55 Tomanowy Potok
02:36:41 Tomanowy Potok
02:40:08 Tomanowy Potok
02:43:00 Tomanowy Potok
02:46:46 Dolina Kościelisko / Dolina Tomanowa
02:48:30 Tomanowy Potok
02:52:57 Kościeliski Potok
02:56:33 Kościeliski Potok
03:05:38 Kościeliski Potok
03:18:49 Kościeliski Potok
03:36:49 Miętusi Potok
03:37:28 Polana Cudakowa
03:46:31 Kirowa Woda
03:52:06 Kościelisko, Kiry
Tatry Zachodnie (słow. Západné Tatry) – jedno z trzech pasm górskich Łańcucha Tatrzańskiego, będące zachodnią częścią Tatr, należące do Karpat, położone na granicy polsko-słowackiej. Góry graniczą z Tatrami Wysokimi na wschodzie, Podtatrzańską Kotliną na południu, Górami Choczańskimi na zachodzie i Rowem Podtatrzańskim na północy. Główny grzbiet ma 37 km długości, a pasmo górskie obejmuje 31 dwutysięczników. Tatry Zachodnie mają powierzchnię ok. 400 km², co stanowi niemal połowę całej powierzchni Tatr. 25% powierzchni Tatr Zachodnich znajduje się w Polsce, reszta na Słowacji. Są drugim pod względem wysokości pasmem górskim zarówno w Polsce, jak i na Słowacji, najwyższym szczytem jest Bystra o wysokości 2248 metrów. W polskiej części Tatr Zachodnich najwyższym szczytem jest Starorobociański Wierch (2176 m).
Trzon krystaliczny głównego grzbietu Tatr Zachodnich stanowią głębinowe skały magmowe (granity) oraz skały metamorficzne (gnejs i łupki krystaliczne, amfibolity, migmatyty, mylonity). Północne stoki Tatr Zachodnich, podobnie jak Wysokich oraz Tatry Bielskie, zbudowane są ze skał osadowych. Występowanie tutaj dużej ilości skał bardziej podatnych na erozję niż skały Tatr Wysokich jest przyczyną tego, że szczyty Tatr Zachodnich są niższe. Największy wpływ na kształtowanie rzeźby terenu wywarły wody płynące – potoki. Niewielki szlif nadały rzeźbie Tatr Zachodnich lodowce górskie. Mniejsza wysokość szczytów spowodowała, że w czasie epoki lodowcowej nie uległy one tak silnemu zlodowaceniu – powstające tutaj lodowce były mniejsze, kotły lodowcowe płytsze i nie tak surowe. Ogólnie wpływ lodowców na rzeźbę gór był tutaj mniejszy niż w Tatrach Wysokich. Wskutek występowania tutaj skał wapiennych – wapieni i dolomitów – dobrze rozwinięte są tutaj zjawiska krasowe, efektem których są liczne jaskinie i wywierzyska, żłobki krasowe, leje krasowe. Tu występuje najdłuższa i najgłębsza jaskinia Polski – Jaskinia Wielka Śnieżna.
Klimat nie różni się od klimatu w innych częściach Tatr. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec, natomiast najzimniejszy jest luty. Na szczytach zima trwa przeciętnie od połowy października do połowy maja. Charakterystyczną cechą pogody jest duża jej zmienność, trudna do przewidzenia. W ciągu kilku godzin pogoda może się radykalnie zmienić, nie jest niczym rzadkim w lecie czy wczesną jesienią duży spadek temperatury i występowanie silnych wichur z zamieciami śnieżnymi czy gradem. Charakterystycznym rodzajem występującego w Tatrach wiatru jest halny.
Ze względu na zróżnicowanego podłoża geologicznego roślinność Tatr Zachodnich jest bogatsza i bardziej zróżnicowana gatunkowo niż w Tatrach Wysokich. Ma na to wpływ duża ilość skał wapiennych z interesującą florą roślin wapieniolubnych. Wiele gatunków roślin występuje tylko tutaj, a wiele innych, które w Tatrach Wysokich są rzadkością, tu występuje pospolicie.
Ciemniak (Temniak) – szczyt o wysokości 2096 m n.p.m. w Tatrach Zachodnich, położony na granicy polsko-słowackiej. Jest najdalej na zachód wysuniętym szczytem należącym do masywu Czerwonych Wierchów. Znajduje się w grani głównej Tatr Zachodnich, pomiędzy niewielką Mułową Przełęczą, oddzielającą go od Krzesanicy, a wybitną Tomanową Przełęczą. Wierzchołek Ciemniaka to płaska i rozległa kopuła szczytowa. Ciemniak wznosi się ponad dolinami: Kościeliską, Tomanową, Tomanową Liptowską, Miętusią i polodowcowym kotłem niewielkiej Doliny Mułowej, do której opadają strome, lecz nieduże urwiska. Nazwa szczytu pochodzi od tej doliny, która nazywana była dawniej przez pasterzy Doliną Ciemną.
Ciemniak zbudowany jest z dolomitów z przeławiceniami wapieni wieku środkowotriasowego, tylko Twardy Grzbiet w górnej części północno-zachodniej grani przykryty jest twardymi skałami krystalicznymi. W wapiennych skałach Ciemniaka znajdują się liczne jaskinie. Największe z nich to: Jaskinia Miętusia, Jaskinia Lodowa w Ciemniaku, Studnia w Kazalnicy Miętusiej, Szczelina w Ciemniaku.
W połowie lata pędy rosnącego na Twardym Grzbiecie situ skuciny zaczynają brunatnieć, nadając szczytowi czerwone zabarwienie. Szczyt porasta bogata flora, występują tu zarówno rośliny podłoża wapiennego, jak i granitowego.
Film zarejestrowany w dniu 27 września 2023 roku.
🇬🇧
The second part of the scenic hike in the Western Tatra Mountains. We descend from Krzesanica to Ciemniak, admiring fantastic panoramas from both peaks. We continue descend Twardy Grzbiet to Chuda Przełączka, where the red and green trails fork. We head south along the green trail, which leads along a picturesque path through Czerwony Żleb to the Tomanowa Valley. Through the long Wyżnia Tomanowa Glade and the smaller Niżnia Tomanowa Glade we reach Tomanowy Stream, which flows along the bottom of the valley and leads us to the Kościelisko Valley. The swift Kościelisko Stream flows along the valley, leading us to the parking lot in Kościelisko – Kiry.
🚶 Virtual hike: Descent from Krzesanica Mountain through Ciemniak Mountain to the Kościelisko Valley, Poland
🏞️ Route: Krzesanica Mountain (2122 m a.s.l.; 49.231655, 19.909496) – Mułowa Pass (2067 m a.s.l.; 49.230937, 19.905792) – Ciemniak Mountain (2096 m a.s.l.; 49.230995, 19.903375) – Twarda Kopa (2026 m a.s.l.; 49.248643, 19.886681) – Chuda Przełączka (1851 m a.s.l.; 49.238033, 19.895609) – Kazalnica (1725 m a.s.l.; 49.229585, 19.893217) – Tomanowy Stream (1476 m a.s.l.; 49.221620, 19.895882) – Kościelisko Valley / Tomanowa Valley (1116 m a.s.l.; 49.229726, 19.859817) – Cudakowa Glade (952 m a.s.l.; 49.264078, 19.870037) – Kościelisko, Kiry (927 m a.s.l.; 49.275497, 19.868810)
🆔 Trail designation: red trail, green trail
📏 Length: about 12.6 km
⏲️ Walking time: about 4:00 h
↗️ Sum of approaches: 154 m
↘️ Sum down: 1333 m
00:00:22 Krzesanica Mountain
00:17:46 Mułowa Pass
00:23:09 Ciemniak Mountain
00:40:23 Twarda Kopa
00:57:30 Chuda Przełączka
01:29:57 Kazalnica
02:04:32 Tomanowy Stream
02:04:50 Wyżnia Polana Tomanowa
02:18:09 Niżnia Polana Tomanowa
02:33:55 Tomanowy Stream
02:36:41 Tomanowy Stream
02:40:08 Tomanowy Stream
02:43:00 Tomanowy Stream
02:46:46 Kościelisko Valley / Tomanowa Valley
02:48:30 Tomanowy Stream
02:52:57 Kościelisko Stream
02:56:33 Kościelisko Stream
03:05:38 Kościelisko Stream
03:18:49 Kościelisko Stream
03:36:49 Miętusi Stream
03:37:28 Cudakowa Glade
03:46:31 Kirowa Woda Stream
03:52:06 Kościelisko, Kiry
Western Tatra Mountains – one of the three mountain ranges of the Tatra Chain, which is the western part of the Tatra Mountains, belonging to the Carpathians, located on the Polish-Slovak border. The mountains border the High Tatras in the east, the Podtatra Valley in the south, the Choč Mountains in the west and the Podtatra Trench in the north. The main ridge is 37 km long and the mountain range includes 31 two-thousanders. The Western Tatras have an area of approximately 400 km², which is almost half of the entire area of the Tatra Mountains. 25% of the area of the Western Tatras is located in Poland, the rest in Slovakia. They are the second highest mountain range in both Poland and Slovakia, the highest peak is Bystra with a height of 2,248 meters. In the Polish part of the Western Tatras, the highest peak is Starorobociański Wierch (2,176 m).
The crystalline core of the main ridge of the Western Tatras consists of deep-sea igneous rocks (granites) and metamorphic rocks (gneiss and crystalline schists, amphibolites, migmatites, mylonites). The northern slopes of the Western Tatras, like the High Tatras and the Belianske Tatras, are made of sedimentary rocks. The presence of a large amount of rocks here that are more susceptible to erosion than the rocks of the High Tatras is the reason why the peaks of the Western Tatras are lower. Flowing waters – streams – had the greatest impact on shaping the relief of the land. Mountain glaciers added a slight polish to the relief of the Western Tatras. The lower height of the peaks meant that they were not glaciated so strongly during the Ice Age – the glaciers formed here were smaller, the glacial cirques were shallower and not so severe. In general, the influence of glaciers on the relief of the mountains was smaller here than in the High Tatras. Due to the presence of limestone rocks – limestones and dolomites – karst phenomena are well developed here, resulting in numerous caves and karst valleys, karst grooves and sinkholes. The longest and deepest cave in Poland is located here – Jaskinia Wielka Śnieżna.
The climate does not differ from the climate in other parts of the Tatra Mountains. The warmest month is July, while the coldest is February. On the peaks, winter lasts on average from mid-October to mid-May. A characteristic feature of the weather is its high variability, which is difficult to predict. The weather can change radically within a few hours; in summer or early autumn, a significant drop in temperature and the occurrence of strong storms, snowstorms or hail are not uncommon. A characteristic type of wind occurring in the Tatra Mountains is mountain wind.
Due to the diverse geological substrate, the vegetation of the Western Tatras is richer and more diverse in species than in the High Tatras. This is due to the large amount of limestone rocks with an interesting flora of lime-loving plants. Many plant species are found only here, and many others that are rare in the High Tatras are common here.
Ciemniak (Temniak) Mountain – a peak with a height of 2096 m a.s.l. in the Western Tatra Mountains, located on the Polish-Slovak border. It is the westernmost peak of the Czerwone Wierchy massif. It is located on the main ridge of the Western Tatras, between the small Mułowa Pass, separating it from Krzesanica Mountain, and the outstanding Tomanowa Pass. The top of Ciemniak is a flat and extensive summit dome. Ciemniak rises above the following valleys: Kościeliska, Tomanowa, Tomanowa Liptowska, Miętusia and the post-glacial cirque of the small Mułowa Valley, into which steep but small cliffs descend. The name of the peak comes from this valley, which was formerly called the Dark Valley by shepherds.
Ciemniak is built of dolomites with overbanks of Middle Triassic limestone, only Twardy Grzbiet in the upper part of the north-western ridge is covered with hard crystalline rocks. There are numerous caves in the limestone rocks of Ciemniak. The largest of them are: Miętusia Cave, Ice Cave in Ciemniak, Well in Kazalnica Miętusia, and Szczelina w Ciemniak.
In mid-summer, the shoots of the rush growing on Twardy Grzbiet begin to turn brown, giving the top a red color. The peak is covered with rich flora, including both limestone and granite plants.
The film was recorded on September 27, 2023.
