🇵🇱
🚶 Wirtualna wędrówka: Zejście ze Śnieżnika przez Średniak do Kamienicy, Polska
🏞️ Trasa: Śnieżnik (1426 m n.p.m.; 50.207450, 16.847315) – Jaskółcze Skały (1305 m n.p.m.; 50.204074, 16.838915) – Schronisko PTTK Na Śnieżniku (1216 m n.p.m.; 50.207936, 16.832474) – Średniak (1210 m n.p.m.; 50.212607, 16.821045) – Skrzyżowanie przy Schronisku Na Śnieżniku (1213 m n.p.m.; 50.208328, 16.832191) – Pod Płaczką (966 m n.p.m.; 50.225060, 16.863649) – Rozdroże pod Porębkiem (863 m n.p.m.; 50.232423, 16.863301) – Kamienica Leśniczówka (680 m n.p.m.; 50.228859, 16.883863)
🆔 Oznaczenie: zielony szlak, niebieski szlak, ścieżka oznaczona na mapie
📏 Długość: około 10,5 km
⏲️ Czas przejścia: około 2:50 h
↗️ Suma podejść: 152 m
↘️ Suma zejść: 892 m
00:00:39 Śnieżnik
00:01:18 Skrzyżowanie zielonego, żółtego i czerwonego szlaku
00:20:30 Jaskółcze Skały
00:20:39 Skrzyżowanie zielonego i czerwonego szlaku
00:33:02 Schronisko PTTK w Śnieżniku
00:33:25 Skrzyżowanie zielonego i niebieskiego szlaku
00:34:10 Skrzyżowanie czerwonego, żółtego i niebieskiego szlaku
00:36:10 Zejście ze szlaku
00:48:24 Średniak
01:03:57 Powrót na żółty i czerwony szlak
01:05:57 Skrzyżowanie przy Schronisku Na Śnieżniku
01:51:50 Pod Płaczką
02:04:02 Rozdroże pod Porębkiem
02:34:19 Kamienica Leśniczówka
Masyw Śnieżnika (czes. Králický Sněžník) – drugie co do wysokości pasmo górskie w polskich Sudetach, położone po obu stronach polsko-czeskiej granicy, na południowy wschód od Kłodzka. Masyw Śnieżnika położony jest w Sudetach Wschodnich i stanowi najwyższą część Ziemi Kłodzkiej. Najwyższym szczytem jest Śnieżnik (1426 m n.p.m.).
Od zachodu Masyw ograniczony jest rowem Górnej Nysy i Przełęczą Międzyleską od Gór Bystrzyckich. Od północy i północnego wschodu Biała Lądecka oddziela Masyw Śnieżnika od Gór Złotych, a od wschodu Morawka od Gór Bialskich. Po czeskiej stronie pasmo graniczy z Hanušovicką vrchoviną.
Masyw ma postać rozległego rozrogu o rozpiętości południkowej ok. 20, a równoleżnikowej ok. 30 km. Jego punktem zwornikowym jest centralnie usytuowany Śnieżnik, od którego odchodzi sześć obszernych, spłaszczonych ramion, oddzielonych wyraźnie zarysowanymi, głębokimi dolinami erozyjnymi. Na południowy zachód ciągnie się najwyższy z grzbietów ze szczytami: Mały Śnieżnik (1326 m), Puchacz (1175 m) i Trójmorski Wierch (1145 m). Południowy grzbiet Sušiny i Podbělki, położony w całości w Czechach, jest to najdłuższe ramię w masywie i jednocześnie historyczna granica między Czechami a Morawami. Na wschód odchodzi krótki grzbiet kończący się na Przełęczy Płoszczyna (czeskie Kladské sedlo), za którą ciągną się już Góry Bialskie. Kolejny krótki grzbiet, w całości położony na terenie Polski, biegnie w kierunku północnym i kulminuje w Stromej (1167 m). Najbardziej rozgałęziony, jest najdłuższy grzbiet północno-zachodni Czarnej Góry. Od niej grzbiet opada do Przełęczy Puchaczówka i dalej ciągnie się jako Krowiarki do doliny Nysy Kłodzkiej w okolicach Krosnowic i Żelazna. Najkrótsze ramię to zachiodni grzbiet Średniaka (1210 m).
Zbudowany jest w większości z gnejsów (gnejsy śnieżnickie i gnejsy gierałtowskie) i łupków łyszczykowych serii strońskiej. Powstały z osadów dna morskiego, jakie istniało tutaj w górnym proterozoiku i kambrze, a więc ok. 650-550 milionów lat temu. Dzisiejszy ich obraz jest wynikiem późniejszych wielokrotnych przeobrażeń i kolejnych fałdowań. W Krowiarkach i okolicach Kletna występują zmetamorfizowane skały węglanowe – soczewy marmurów kalcytowych i dolomitowych. Wśród łupków łyszczykowych występują ponadto wkładki łupków łyszczykowych z granatami, łupków grafitowych, kwarcytów, amfibolitów i łupków amfibolitowych i in., natomiast wśród gnejsów – eklogitów.
Świat roślinny i zwierzęcy Śnieżnika jest najbogatszy w całych Sudetach, ponieważ przebiegają tam granice zasięgów występowania wielu gatunków – sudeckich, karpackich, alpejskich, a nawet śródziemnomorskich. Wyraźnie zaznaczony jest piętrowy układ roślinności: do 500 m n.p.m. – użytki rolne, zazwyczaj łąki; 500–1000 m n.p.m. – regiel dolny w postaci borów świerkowych lub lasów mieszanych świerkowo-bukowych; 1000–1250 m n.p.m. – regiel górny – bór świerkowy, w runie występują borówki czernica i brusznica, powyżej 1250 m n.p.m. – łąki górskie. Te ostatnie występują praktycznie tylko na szczycie Śnieżnika. Posiadają największą wartość przyrodniczą. Występują tu licznie gatunki roślin rzadkich i chronionych oraz sztucznie wprowadzona kosodrzewina. W szczelinach skalnych spotkać można jedyny w Polsce świecący mech – świetlik.
Świat zwierzęcy również obfituje w cenne gatunki: cietrzewie, głuszce, siwerniaki. Wśród płazów występują salamandra plamista i traszka górska, wśród gadów zaskroniec i żmija zygzakowata. Liczne są gryzonie: koszatki leśne, popielice, orzesznice, kuny leśne, gronostaje. Obecne są tu również borsuki, a nadto endemiczne gatunki chrząszczy, błonkówek, muchówek i pajęczaków. Od końca XIX w. w rejonie Średniaka żyją kozice, które przywędrowały z Czech. Ich stado jest jedynym w Polsce poza Tatrami.
Średniak – szczyt o wysokości 1210 m n.p.m. znajdujący się w Masywie Śnieżnika, w Sudetach. Jest okazałą kulminacją najkrótszego, zachodniego ramienia odchodzącego od Śnieżnika. Szczyt i wschodnia część grzbietu zbudowana jest z łupków łyszczykowych serii strońskiej, natomiast zachodnie zbocza z gnejsów śnieżnickich. Zbocza Średniaka opadają stromo do doliny Wilczki po północnej stronie oraz Czarnej po stronie południowej i zachodniej. Na szczycie znajdują się wychodnie skał a na zachodnich zboczach stronie dość rozległe gołoborza.
Średniak porośnięty jest młodym lasem świerkowym. Wcześniej był to górnoreglowy i dolnoreglowy las, który uległ całkowitemu zniszczeniu wskutek klęski ekologicznej w latach 80. XX w. Nastąpiło zamieranie drzewostanów na wielką skalę. Stwierdzono, że klęskę spowodowało kilka działających synergicznie czynników. Najważniejsze to: znaczne przekształcenie lasów przez prowadzoną wcześniej gospodarkę leśną, zanieczyszczenia przemysłowe oraz działalność szkodników.
W latach 80-tych i 90-tych XX w. elektrownie i elektrociepłownie skoncentrowane u styku granic Polski, Czech i Niemiec spalały ogromne ilości węgla brunatnego (około 80 mln ton rocznie). Ubocznym efektem ich pracy była ogromna emisja zanieczyszczeń powietrza – do atmosfery trafiało 3 mln ton SO2 i 1 mln ton NO2. Emitowane zanieczyszczenia, łącząc się z kropami wody, tworzyły agresywny kwas siarkowy i azotowy. W regionie kwaśny stał się nie tylko deszcz, ale także śnieg, mgła, rosa i sadź. Najsilniej zakwaszone były osady atmosferyczne. Miało to szczególne znaczenie dla powstania klęski ponieważ drzewa stanowią naturalny obiekt depozycji osadów.
Film zarejestrowany w dniu 1 maja 2023 roku.
🇬🇧
The second part of the spring hike around the Śnieżnik Massif. From the top of Śnieżnik Mountain, through the Średniak Mountain, we descend to the Kamienica. Following the green, scenic trail, we reach the PTTK Mountain Shelter in Śnieżnik, where the trails intersect. We pass the shelter and head north along the red trail. 200 m after the shelter, we leave the trail and, following forest paths, we ascend Średniak Mountain, the fourth highest peak of the massif. From the top glade there is a vast panorama of Śnieżnik Mountain and Mały Śnieżnik Mountain. We return to the shelter and follow the blue trail running along the border of the Śnieżnik Kłodzki Reserve to Kamienica.
🚶 Virtual hike: Descent from Śnieżnik Mountain through Średniak Mountain to Kamienica, Poland
🏞️ Route: Śnieżnik Mountain (1426 m a.s.l.; 50.207450, 16.847315) – Jaskółcze Skały (1305 m a.s.l.; 50.204074, 16.838915) – PTTK Mountain Shelter in Śnieżnik (1216 m a.s.l.; 50.207936, 16.832474) – Średniak Mountain (1210 m a.s.l.; 50.212607, 16.821045) – Crossroads at the Mountain Shelter on Śnieżnik (1213 m a.s.l.; 50.208328, 16.832191) – Under Płaczka Mountain (966 m a.s.l.; 50.225060, 16.863649) – Crossroads at Porębek (863 m a.s.l.; 50.232423, 16.863301) – Kamienica, Forester’s lodge (680 m a.s.l.; 50.228859, 16.883863)
🆔 Trail designation: green trail, blue trail, path marked on the map
📏 Length: about 10.5 km
⏲️ Walking time: about 2:50 h
↗️ Sum of approaches: 152 m
↘️ Sum down: 892 m
00:00:39 Śnieżnik Mountain
00:01:18 Crossing of the green, yellow and the red trails
00:20:30 Jaskółcze Skały
00:20:39 Crossing of the green trail and red trail
00:33:02 PTTK Mountain Shelter in Śnieżnik
00:33:25 Crossing of the green and the blue trails
00:34:10 Crossing of the red, yellow and the blue trails
00:36:10 Going off the trail
00:48:24 Średniak Mountain
01:03:57 Return to the yellow and the red trails
01:05:57 Crossroads at the Mountain Shelter on Śnieżnik
01:51:50 Under Płaczka Mountain
02:04:02 Crossroads at Porębek
02:34:19 Kamienica, Forester’s lodge
Śnieżnik Massif (Czech: Králický Sněžník) – the second highest mountain range in the Polish Sudetes, located on both sides of the Polish-Czech border, south-east of Kłodzko. The Śnieżnik Massif is located in the Eastern Sudetes and is the highest part of the Kłodzko Land. The highest peak is Śnieżnik (1426 m a.s.l.).
From the west, the Massif is limited by the Upper Nysa ditch and the Międzyleska Pass from the Bystrzyckie Mountains. From the north and north-east, Biała Lądecka separates the Śnieżnik Massif from the Golden Mountains, and from the east Morawka from the Bialskie Mountains. On the Czech side, the range borders on Hanušovická vrchovina.
The massif has the form of a vast ravine with a meridional span of about 20 km and a latitudinal span of about 30 km. Its keystone is the centrally located Śnieżnik, from which six broad, flattened arms extend, separated by clearly outlined, deep erosion valleys. To the south-west, there is the highest ridge with peaks: Mały Śnieżnik (1326 m), Puchacz (1175 m) and Trójmorski Wierch (1145 m). The southern ridge of Sušina and Podbělka, located entirely in the Czech Republic, is the longest arm in the massif and at the same time the historical border between Bohemia and Moravia. To the east, there is a short ridge ending at the Płoszczyna Pass (Czech Kladské sedlo), behind which the Bialskie Mountains stretch. Another short ridge, entirely located in Poland, runs northwards and culminates in Stroma (1167 m). The most branched is the longest north-western ridge of Czarna Góra. From there, the ridge descends to the Puchaczówka Pass and continues as Krowiarki to the Nysa Kłodzka valley near Krosnowice and Żelazno. The shortest arm is the western ridge of Średniak (1210 m).
It is mostly made of gneisses (Śnieżnik gneisses and Gierałtów gneisses) and mica schists of the Stroń series. They were formed from sediments of the seabed that existed here in the upper Proterozoic and Cambrian periods, i.e. about 650-550 million years ago. Their present image is the result of subsequent multiple transformations and subsequent foldings. In Krowiarki and the vicinity of Kletno, there are metamorphosed carbonate rocks – lenses of calcite and dolomite marbles. Among the mica slates there are also inserts of mica slates with garnets, graphite slates, quartzites, amphibolites and amphibolite slates, and others, while gneiss – eclogites.
The plant and animal world of Śnieżnik is the richest in the whole Sudetes, because there are borders of the ranges of many species – Sudeten, Carpathian, Alpine and even Mediterranean. The layered arrangement of vegetation is clearly marked: up to 500 m above sea level. – agricultural land, usually meadows; 500–1000 m above sea level – lower montane zone in the form of spruce forests or mixed spruce and beech forests; 1000–1250 m above sea level – upper montane zone – spruce forest, blueberry and cowberry occur in the undergrowth, above 1250 m above sea level – mountain meadows. The latter occur practically only on the top of Śnieżnik. They have the greatest natural value. There are numerous species of rare and protected plants and artificially introduced mountain pine. In the crevices of the rocks you can meet the only glowing moss in Poland – the firefly.
The animal world also abounds in valuable species: grouse, capercaillie, gray grouse. Amphibians include fire salamander and alpine newt, reptiles include grass snake and adder. There are numerous rodents: forest dormouse, dormouse, dormouse, pine martens, stoats. There are also badgers and endemic species of beetles, wasps, flies and arachnids. Since the end of the 19th century, chamois, which came from the Czech Republic, live in the area of Średniak. Their herd is the only one in Poland outside the Tatra Mountains.
Średniak Mountain – a peak with a height of 1210 m a.s.l. located in the Śnieżnik Massif, in the Sudetes. It is a magnificent culmination of the shortest, western arm extending from Śnieżnik. The summit and the eastern part of the ridge are built of mica slates of the Stronie series, while the western slopes are made of Śnieżnik gneiss. The slopes of Średniak fall steeply into the Wilczki valley on the northern side and the Czarna valley on the southern and western sides. There are outcrops of rocks on the top and quite extensive boulder fields on the western slopes.
The middle ground is covered with a young spruce forest. Previously, it was an upper montane and lower montane forest, which was completely destroyed as a result of an ecological disaster in the 1980s. There was a large-scale dieback of forest stands. The failure was found to be caused by several synergistic factors. The most important are: significant transformation of forests by previous forest management, industrial pollution and pest activity.
In the 1980s and 1990s, power plants and combined heat and power plants concentrated at the borders of Poland, the Czech Republic and Germany burned huge amounts of lignite (about 80 million tons per year). A side effect of their work was a huge emission of air pollutants – 3 million tons of SO2 and 1 million tons of NO2 were released into the atmosphere. Emitted pollutants, combining with water droplets, formed aggressive sulfuric and nitric acid. In the region, not only rain has become acidic, but also snow, fog, dew and soot. Atmospheric sediments were the most strongly acidified. This was of particular importance for the occurrence of the disaster because trees are a natural object of sediment deposition.
The film was recorded on May 1, 2023.
